กลิ่นกับความทรงจำ

‘ได้กลิ่นดินหลังฝนตกวันนั้น ชั้นโดนแฟนบอกเลิก’

‘ฉันจำกลิ่นกายของเขาได้’

‘ได้สูดไอทะเลแบบนี้ มีความสุขจัง’

            กลิ่นสามารถเรียกความทรงจำของเราให้ผุดขึ้นมาได้ ความมหัศจรรย์ของสมองเราบันทึกความทรงจำภาพ เสียง กลิ่นความรู้สึกให้เชื่อมโยงกันและง่ายขึ้นในการทบทวน น่าสนใจกว่านั้นคือเราสามารถใช้ประโยชน์จากกระบวนการเหล่านี้ได้

            หากพูดถึงระบบการบันทึกความทรงจำหรือการจดจำเรื่องราว รวมถึงการเรียกคืนความทรงจำเหล่านั้นเป็นกระบวนการที่ซับซ้อน ยิ่งผ่านกลิ่นด้วยแล้วคงไม่ใช่สิ่งแรก ๆ ที่เรานึกถึงแน่นอน การที่เราสามารถเรียกคืนความทรงจำผ่านกลิ่นได้นั่นก็เพราะว่ากระแสประสาทเกี่ยวกับการดมกลิ่นถูกกระตุ้น แปลผลเก็บข้อมูลไว้ในสมองส่วนฮิปโปแคมปัส ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของระบบลิมบิก (Limbic System) มีบทบาทสำคัญในการสร้างความทรงจำระยะสั้น ความทรงจำระยะยาวและอารมณ์ของมนุษย์และสัตวเลี้ยงลูกด้วยนม นอกจากนี้ยังพบว่าในผู้ป่วยอัลไซเมอร์ เมื่อสมองส่วนนี้ถูกทำลายหรือสลายตัวไป จะส่งผลทำให้มีปัญหาด้านความทรงจำตามมา

            ดังนั้นเมื่อได้รู้ว่ากลิ่นเป็นส่วนหนึ่งของการช่วยเรียกความทรงจำ การระลึกถึงเหตุการณ์ เรื่องราวที่เคยถูกบันทึกเก็บไว้ในสมอง เราก็สามารถใช้ประโยชน์จากกลิ่นเหล่านี้กับร่างกายเราได้เช่น หากเราได้รับกลิ่นหอม สบาย ผ่อนคลาย สมองก็จะบันทึกได้ว่าช่วงนี้เป็นช่วงเวลาที่ดี เป็นประสบการณ์ที่ดี เมื่อผ่านเวลาไปเมื่อเกิดความเครียดหรือกังวลขึ้นการได้กลับมาดมกลิ่นที่เคยบันทึกความทรงจำดี ๆ ไว้ก็จะช่วยให้เราผ่อนคลาย หายเหนื่อยล้าได้ ไม่มากก็น้อย สิ่งที่น่าสนใจคือการบันทึกความทรงจำในลักษณะนี้เราไม่ได้จดบันทึกลงกระดาษหรือสื่ออื่นใดใช้เพียงแต่การรวบรวมสมาธิและบันทึกลงในสมองของเราเอง แค่หลับตาและคิดถึงเรื่องราวดีดีเหล่านี้ก็จะหวนกลับคืนมาทำให้หัวใจของเราได้พองโตอีกอีกครั้ง ลองทำกันนะ

ลาลาหรีดสนับสนุนทุกกลิ่นแห่งความทรงจำ